Ortodonti
Ortodonti, dişler ve çenelerdeki düzensizliklerin teşhisi, önlenmesi ve tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Ortodonti kelimesi, ortho; düzgün, odons; diş kelimelerinden oluşmaktadır. Kelime anlamı olarak düzgün diş anlamına gelse de ortodonti, yüz ve çenelerin gelişimsel bozukluklarını düzeltmeyi amaçlar.
Sabit Tedavi Yöntemleri
Bozuk olan dişi diziliminin diş yüzeylerine sabitlenen ve braket dediğimiz küçük, kare şeklindeki kuvvet iletici parçalar ve bu braketlerin içerisine yerleştirilen diş telleri yardımı ile düzeltildiği ortodontik tedavi (tel tedavisi) yöntemleridir. Ortodontik tedavilerde kullanılan sabit yöntemler dişin arka yüzeyine takılan braketlerle yapılan tedaviler (LİNGUAL ORTODONTİ) ve ön yüzeyine takılan metal ve estetik braketlerle yapılan tedaviler olmak üzere gruplanabilir. Sabit tedavi yöntemlerinde kullanılan konvansiyonel braketler daha ileri düzeyde olan dişsel bozuklukların tedavilerinde kulanılmaktadır.
Metal Diş Telleri
Sabit ortodontik tedavilerde diş yüzeylerine sabitlenen braketler paslanmaz çelik de tercih edilebilir. Metal diş telleri gülümsendiği zaman belli oldukları için günümüzde estetiğe önem veren hastalarımız tarafından daha az tercih edilmektedir. Hastaya en uygun olan tedavi yöntemini yapılan detaylı muayenehane muayene ve filmler üzerinde yapılan ölçümler sonrasında ortodontistimiz belirlemekte ve hastanın beklentileri doğrultusunda bir tedavi planlaması oluşturmaktadır.
Lingual Ortodonti (Gizli Diş Teli)
Son yıllarda ortodonti alanındaki gelişmeler diş diziliminde bozukluk olan ve tel tedavisi görmesi gereken hastalarımıza başkaları tarafından fark edilmeyecek ve konuşma zorluğu oluşturmayacak şekilde tasarlanmış tedavi yöntemlerini tercih etme olanağı sağlamıştır. Estetik sabit ortodontik tedavi kavramı günden güne önem kazanmaktadır. Braket ve braketlere bağlanan tellerin dişlerin arka yüzeylerine yerleştirildiği görünmez diş telleri olarak bilinen lingual ortodontik tedavi estetiğe ve dış görünüme önem veren hastalarımız tarafından sıklıkla tercih edilmektedir.
Lingual ortodonti, bozuk olan diş dizilimini düzeltmek amacıyla yapılan tel tedavisinin, dişlerin iç taraflarına yapıştırılan ve kişiye özel olarak hazırlanan braket ve teller aracılığıyla uygulanmasıdır. Klasik tel tedavilerinden farkı, dişlere kuvvet uygulayarak hareket etmelerini sağlayan tellerin bağlandığı braketlerin dişlerin görülen ön yüzeylerine değil, dil tarafındaki arka yüzeyine yerleştirilmesidir. Dışardan fark edilmesi imkansız olan bu teknik sayesinde, hastalarımız bir yandan düzgün dişlere sahip olurken diğer taraftan da tedavi sırasında özgürce gülümseyebilmektedirler. Günümüzde birçok tanınmış kişi tarafından da tercih edilen lingual ortodonti ile artık hastalarımızın diş dizilimlerindeki bozukluklarını düzeltirken, özgürce gülümsemeye devam edebilmelerini sağlayabiliyoruz. Böylece, hastalarımız tüm estetik kaygılardan uzak bir şekilde tedavilerine devam ederken, sosyal yaşantılarından ödün vermeden ve hayat kalitelerini düşürmeden dişlerinin düzelmesini izleme imkanı buluyor.
Seramik Diş Telleri
Sabit ortodontik tedavilerde diş yüzeylerine sabitlenen braketler porselen ve şeffaf tercih edilebilir. Porselen braketler beyaz renkte olduğu için daha az belli olurlar. Metal olanlara göre daha estetik görüntüdedirler.
Hareketli Apareylerin Kullandığı Tedavi Yöntemleri
Ortodontik tedavilerde kullanılan hareketli apareyler, akrilik kısmı damağı kaplayan, akrilik kısma birleşik halde bulunan tellerin de ağızda tutunmayı sağladığı, hasta tarafından takılıp çıkartılabilen apareylerdir. Bu apareyler basit diş hareketlerinin yapılmasını sağlayabildiği gibi çocuklarda görülen çene darlığının tedavisinde de kullanılmaktadır. Bazı hastalarda braket ve tellerle yapılması planlanan sabit tedavi öncesinde tedaviye hazırlık veya tedavi sonrasında pekiştirme tedavisi amacıyla da kullanılması gerekebilmektedir. Hareketli apareylerin takılma süreleri hasta için yapılacak olan tedavi planlamasına göre ortodontistimiz tarafından belirlenecektir.
Hareketli apareylerle yapılan fonksiyonel tedavilerde, kaslar ve bazı iskeletsel yapılar hareketlendirilerek, çenelerin önde ya da arkada olduğu iskeletsel bozukluklar düzeltilmektedir. Alt ve üst çenenin birbirine göre bozuk olan ilişkilerini düzeltmek için ergenlik dönemi öncesindeki hastalara uyguladığımız fonksiyonel tedavilerde, çoğunlukla hastaların kendilerinin takıp çıkarabildiği özel apareyler kullanılmaktadır. Ağız dışı apareyler ise yine hastanın kendisinin takıp çıkarabildiği apareylerdir. Bunlar bazı maskeler, headgear denilen enseden çeneye gelen, üst çenenin daha fazla büyümesini engelleyen apareylerdir. Bunlar genelde çocuklarda ya da ergenlerde kullanılmaktadır. Yetişkinlerde bu apareyler fazla başarılı olamamaktadır. Bu nedenle yetişkinlerde bu durumlarda cerrahi operasyonlar gerekmektedir.
İnvisalign Tedavisi (Telsiz Ortodontik Tedavi)
İnvisalign tedavisi, kişiye özel olarak hazırlanan şeffaf plaklar ile bozuk olan diş dizilimini düzeltmek için yapılan ve hastanın tel ile tedavi olma gereksinimini ortadan kaldıran telsiz olarak uygulanan ortodontik tedavidir. Telsiz ortodontik tedavide, dişlerin hareket ettirilmesi istenen pozisyonlara göre plaklar yapılır. Seri halinde hazırlanan bu plaklar hekimin önerileri doğrultusunda, belirlenen sürelerde kullanılarak istenen diş hareketleri sağlanır ve diş dizilimi düzgün hale getirilir. İnvisalign, ağızda neredeyse hiç görünmez. Telsiz ortodontik tedavinin en önemli avantajı, estetik görünümlerine önem veren hastalarımızın günlük hayatlarını etkilemeden ve yaşam kalitelerini düşürmeden ortodontik tedavilerine devam etmelerine olanak sağlamasıdır. Tedavi teller kullanılmadan yumuşak plaklar ile yapıldığı için hasta diş ve diş etleriyle, ağız bakımı ve oral hijyen alışkanlıklarıyla ilgili rahatsızlık verecek herhangi bir durum yaşamayacağı gibi, plaklar yemek öncesinde kolaylıkla çıkarılabildiği için istediği her şeyi yiyip içebilir.
Telsiz ortodontik tedavide hastanın şikayet edebileceği tek durum plaklar ilk kullanılmaya başlandığı dönem dişlerde baskı ve sıkışma hissetmesi olabilir. Bu durum dişlerin hareket ettirilebilmesi için dişlere uygulanan kuvvete bağlı olarak oluşmaktadır ve hasta bu hisse zamanla adapte olmaktadır. Plaklar ilk kullanılmaya başlandığı dönemde konuşurken de zorluklar yaşanabilir ancak 2-3 günlük bir alışma sürecinin ardından bir sıkıntı yaşanmaz.
Telsiz ortodontik tedavi hem genç hem de yetişkin hastalarımıza uygulayabildiğimiz bir tedavi yöntemi olmakla birlikte öncesinde ortodonti uzmanımızın hastadaki dişsel problemi değerlendirerek, tedavinin uygunluğuna karar vermesi gerekmektedir. Çünkü telsiz ortodontik tedavi sadece hafif ve orta düzeydeki diş dizilimi bozukluklarını tedavi ederken, diş çekimi gerektiren, ileri düzeyde diş dizilimi bozukluklarında yetersiz kalmaktadır. İnvisalign, hasta tamamen daimi dişlenme sürecine girdiği dönemde ve hastanın ikinci büyük azı dişlerinin sürmeye başladığı zaman uygulanabilen bir tedavi yöntemidir. Bu dönem genellikle hastanın 13-14 yaşlarına denk gelmektedir.